News Update Zorg | Week 51

17 december 2020

Op 14 december jl. stuurde minister van Ark van Medische Zorg en Sport de Tweede Kamer een brief over het programma (Ont)Regel de Zorg. In dit programma werkt VWS samen met de zorgsector om de regeldruk te verminderen. De gedachte achter het programma is simpel: tijd en middelen die worden besteed aan (onnodige) administratie worden niet besteed aan de patiënt. In de brief rapporteert de minister over de voortgang van dit programma:

• van de 171 actiepunten die zijn geformuleerd, zijn er 103 afgerond, liggen er 35 op schema en lopen 33 achter op schema. Voorbeelden van goede acties die de minister noemt zijn, onder meer, de maximering van de termijn waarbinnen zorgverzekeraars materiële controles mogen uitvoeren tot twee jaar voor farmacie, paramedische zorg en ggz; het vervangen van de huidige bekostigingssystemen door een zorgprestatiemodel voor ggz en forensische zorg per 2022 die een einde maakt aan de complexe minutenregistratie;
• de uitgevoerde merkbaarheidsscan laat een voorzichtige positieve trend zien. Er is sprake van een lichte daling ten aanzien van de ervaren regeldruk door zorgaanbieders in vijf deelsectoren en tijdsbesteding voor administratieve werkzaamheden in drie deelsectoren (ten opzichte van de vorige meting). Daarentegen is de tijdbesteding voor administratieve werkzaamheden in drie deelsectoren licht gestegen. Paramedische zorg laat de grootste verbetering zien.

Het is lovenswaardig dat de politiek, toezichthouders, zorgverzekeraars en aanbieders hier gezamenlijk optrekken om regeldruk en administratieve lasten van de sector te verminderen. Alle (gevestigde) politieke partijen bepleiten in hun verkiezingsprogramma's ook dat de administratieve lasten in de zorg omlaag moeten. Het is echter dezelfde politiek (en toezichthouders) die steeds nieuwe of aangescherpte maatregelen introduceert.

Het meest recente voorbeeld is de concept Regeling jaarverantwoording WMG ("Regeling") die onlangs ter consultatie is voorgelegd. De Regeling beoogt de transparantie van financiën en bedrijfsvoering van zorgaanbieders te vergroten om met name de zogenaamde "zorgcowboys" en "fraudeurs" te bestrijden. Om dit doel te bereiken, verplicht de Regeling, in aanvulling op het bestaande algemene controleregime op basis van het Burgerlijk Wetboek en specifieke controleregime op basis van Regeling jaarverslaggeving WTZi, alle zorgaanbieders die verzekerde Zvw of Wlz zorg aanbieden (er zijn enkele uitzonderingen), ongeacht hun rechtsvorm en omvang, zich volgens zeer uitgebreide modellen jaarlijks te verantwoorden en tevens hun financiële verantwoording te voorzien van een accountantscontrole. Hierdoor moeten volgens inschatting van het ministerie ruim 18.000 (!) extra zorgaanbieders zich verantwoorden.

De gevolgen laten zich raden: een gigantische toename in de administratieve lasten en kosten voor de zorgaanbieders. Zorgaanbieders die zich nu niet, of niet volgens deze vergaande eisen, hoeven te verantwoorden, moeten hun administratie straks helemaal opnieuw of aanzienlijk aangepast inrichten opdat een accountant zich bij het afgeven van de verplichte verklaring daarop kan baseren. Het ministerie schat de toename van de interne kosten van zorgaanbieders op ruim €26 miljoen, maar de koepels van aanbieders van eerste lijn zorg, de koepels van aanbieders van Wlz-, GGZ- en gehandicaptenzorg en Zelfstandige Klinieken Nederland ("ZKN") hebben in hun reacties op de consultatie van de Regeling sterke twijfels geuit over het realiteitsgehalte van deze inschatting. Zij gaan uit van een veelvoud van deze kosten. Alleen al de externe accountantskosten worden door onder meer Koninklijke Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants ("NBA") en ZKN voorzichtig geschat op €360 miljoen, respectievelijk €392 miljoen. Zoals de ZKN ook in haar reactie op de consultatie van de Regeling heeft verwoord: "een regeling die mede in het leven is geroepen om zogenaamd 'weglekken van zorggelden' tegen te gaan, zorgt er op deze wijze juist voor dat er substantiële zorggelden 'weglekken' uit de zorg".

Ondertussen lijkt een goede motivering om een hele sector te onderwerpen aan deze extra transparantie-eisen te ontbreken. Er zijn geen structurele of grootschalige problemen geconstateerd met het verantwoorden van "zorggelden" door zorgaanbieders. De onderbouwing in de Regeling gaat niet verder dan verwijzingen naar "diverse casuïstiek" die in de media en politiek breed zijn uitgemeten. Angst regeert.

De Regeling legt daarmee een groter Haags probleem bloot: ieder incident ontlokt een pavlovreactie naar een nieuwe regel. Zoals Mark Frequin het onlangs in een interview in het FD uitdrukte: als iemand tegen een verkeersbord aanrijdt, moeten onmiddellijk alle verkeersborden worden verboden. Want o wee, als een politicus of toezichthouder kan worden verweten niet tijdig te hebben geacteerd. Koste wat het kost moet worden voorkomen dat een vergelijkbaar incident zich in de toekomst weer voordoet. Daarbij wordt nogal eens uit het oog verloren dat niet ieder incident noodzakelijkerwijs een aanwijzing vormt voor een structureel probleem en dat een "oplossing" in de vorm van nieuwe regelgeving niet altijd aansluit op een "probleem". Iets meer reflectie, "fact based politics" en een nuchtere afweging van kosten en baten zou welkom zijn. Anders blijven de in de verkiezingsprogramma's van alle (gevestigde) politieke partijen beloofde lagere regeldruk en administratieve lasten voor de zorgsector een dode letter en zijn ook de programma's zoals (Ont)Regel de Zorg niet meer dan een doekje voor het bloeden.

Lees hier de volledige News Update Zorg van week 51.

MONITORING WETSVOORSTELLEN ZORG

Op onze website vindt u een overzicht van de aanhangige en recent in werking getreden wetsvoorstellen in de zorg. Per wetsvoorstel kunt u de volledige naam, actuele status en bijbehorende documenten raadplegen. Zo heeft u een volledig en actueel overzicht van de ontwikkelingen op het gebied van wetgeving in de zorg.
Klik hier voor de monitoring wetsvoorstellen Zorg.

Zie ook het jaaroverzicht, waarin alle wetswijzigingen in de zorg van 2019 beschreven zijn.