Als er kosten worden gemaakt die betrekking hebben op de verwerving of vervreemding van een deelneming, zijnde een dochtervennootschap die voor de deelnemingsvrijstelling in aanmerking komt, dan zijn deze kosten in het algemeen gesteld niet fiscaal aftrekbaar op grond van de Nederlandse regelgeving inzake de deelnemingsvrijstelling. Tot op heden was het onduidelijk in hoeverre dergelijke kosten daadwerkelijk geacht zouden worden op de verwerving of vervreemding van een deelneming betrekking te hebben.

Op grond van een recente uitspraak van de Hoge Raad is thans duidelijk op welke wijze met de verwerving of vervreemding van een deelneming verband houdende kosten dienen te worden behandeld. De Hoge Raad heeft beslist dat gedurende het (potentiële) verkoopproces van een deelneming gemaakte kosten als transitorische actiefpost op de balans dienen te worden opgenomen en gehandhaafd, totdat duidelijk is of de kosten daadwerkelijk als fiscaal aftrekbare kosten kunnen worden beschouwd. Indien de deelneming daadwerkelijk wordt vervreemd, dan zijn de kosten niet fiscaal aftrekbaar.[1] Indien de vervreemding geen doorgang vindt of de deelneming later door een andere koper wordt verworven, dan zouden de aanvankelijk ter zake van de vervreemding gemaakte kosten echter geheel of gedeeltelijk aftrekbaar kunnen zijn.

Om te bepalen of kosten fiscaal aftrekbaar zijn, is het van belang dat er sprake is van een rechtstreeks oorzakelijk verband tussen de kosten en de vervreemding of verwerving van de deelneming. Er is van een zodanig verband sprake, indien deze kosten worden opgeroepen door de verwerving of vervreemding van de deelneming. Initiële kosten zouden aftrekbaar kunnen zijn, indien de kosten tevens zouden zijn gemaakt als de eerste fase van de vervreemding niet had plaatsgevonden. Dit dient op basis van objectieve maatstaven te worden beoordeeld, en betreft zowel interne als externe kosten.

Belangrijke punten om te onthouden:

• Het is van belang om de interne en externe kosten op voorhand als zodanig aan te merken, onder vermelding van de specifieke reden waarom ze zijn gemaakt. Indien blijkt dat de kosten niet in een rechtstreeks oorzakelijk verband staan met de daadwerkelijke verwerving of vervreemding van de specifieke deelneming, dan zouden deze aftrekbaar moeten zijn (bijvoorbeeld de kosten die betrekking hebben op de verkoper die de verwerving heeft afgezegd).
• Belanghebbende dient op zijn fiscale balans een transitorische actiefpost op te nemen zodra hij voornemens is de verwerving of vervreemding van de deelneming aan te gaan, welke actiefpost wordt afgeboekt zodra dit voornemen werkelijkheid wordt.