News Update Hoge Raad
6 October 2023
HR past antwoord van HvJEU op prejudiciële vragen in Heiploeg toe
CIVIEL
Het faillissement van de Groningse garnalenverwerker Heiploeg is voorafgegaan door een zogenaamde pre-pack. De HR stelde in verband hiermee in een eerdere uitspraak prejudiciële vragen aan het HvJEU over de uitzondering bij faillissement op het beginsel dat bij overgang van onderneming de rechten en verplichtingen die voortvloeien uit arbeidsovereenkomsten overgaan op de verkrijger (art. 5 lid 1 van Richtlijn 2001/23/EG). Het HvJEU heeft geantwoord dat een pre-pack onder voornoemde uitzondering kan vallen als deze een wettelijke basis heeft in het nationale recht. In zijn uitspraak van vandaag past de HR dit oordeel toe. De HR oordeelt dat deze door een pre-pack voorbereide overgang van onderneming van Heiploeg niet wettelijk is geregeld. Daarom is niet voldaan aan de door het HvJEU genoemde eis van een wettelijke basis voor een uitzondering op de bescherming van de positie van werknemers.
Prejudiciële vragen over houdbaarheid meldingsplicht invorderingswet met EU evenredigheidsbeginsel
FISCAAL
De bestuurder van een failliete holdingvennootschap is o.g.v. art. 36 invorderingswet hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor diverse loon- en omzetbelastingschulden van de vennootschap. Het hof overweegt dat de bestuurder niet kennelijk onbehoorlijk heeft gehandeld. Desalniettemin blijft de aansprakelijkheid in stand omdat de vennootschap de betalingsonmacht niet heeft gemeld en de bestuurder niet heeft aangetoond dat het achterwege blijven van deze melding niet aan hem te wijten is. In cassatie stelt de bestuurder onder meer dat de hoofdelijke aansprakelijkheid die voortvloeit uit het achterwege blijven van deze meldingsplicht in strijd is met het Europeesrechtelijke evenredigheidsbeginsel. De HR overweegt dat het voor bestuurders in de praktijk uiterst moeilijk is om onder de hoofdelijke aansprakelijkheid van art. 36 invorderingswet uit te komen als niet aan de meldingsplicht is voldaan. Derhalve kan niet worden uitgesloten dat de regeling in strijd is met het Europeesrechtelijke evenredigheidsbeginsel en het daarover gewezen Direktsia-arrest. De HR stelt dan ook prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie over de evenredigheid van de meldingsplicht.
Van verduistering in dienstbetrekking kan ook sprake zijn als een vrijwilliger zich geld heeft toegeëigend
STRAF
De penningmeester van een supportersvereniging van een betaaldvoetbalclub heeft zich geld van de vereniging toegeëigend. De vraag lag voor of de verdachte “uit hoofde van zijn persoonlijke dienstbetrekking” heeft gehandeld, nu sprake is van vrijwilligerswerk. Van persoonlijke dienstbetrekking als bedoeld in art. 322 Sr is sprake als iemand werkzaam is in ondergeschiktheid. Of daarvan sprake is hangt af van omstandigheden van geval. De opvatting dat geen sprake is van persoonlijke dienstbetrekking als de werkzaamheden worden verricht in hoedanigheid van vrijwilliger, vindt in haar algemeenheid geen steun in het recht. Het hof heeft vastgesteld dat verdachte in functie van tweede penningmeester in opdracht van en onder toezicht van bestuur van supportersvereniging zijn werkzaamheden verrichtte, waarover hij verantwoording moest afleggen aan bestuur van vereniging en waarbij sprake was van gezagsverhouding. Ook heeft het hof vastgesteld dat verdachte structureel geldelijke vergoeding kreeg voor deze werkzaamheden. ‘s Hofs op deze vaststellingen gebaseerde oordeel dat verdachte zich de geldbedragen “uit hoofde van zijn persoonlijke dienstbetrekking” wederrechtelijk heeft toegeëigend, getuigt niet van onjuiste rechtsopvatting en is toereikend gemotiveerd, aldus de HR.
