News Update Employment & Pensions

13 januari 2021

Op 31 januari 2020 verliet het Verenigd Koninkrijk ("VK") de Europese Unie ("EU"). Sindsdien gold een overgangsperiode waarin alle EU-regels en wetten voor het VK van kracht bleven. Voor werknemers en bedrijven veranderde er dus nog niets. Tijdens de overgangsperiode hebben de EU en het VK onderhandeld over de details van hun toekomstige relatie. Eind december 2020 stemden de EU-lidstaten en het Britse parlement in met een Handels- en Samenwerkingsakkoord tussen de EU en het VK.

In deze News Update worden de arbeidsrechtelijke gevolgen van de Brexit belicht door de positie van de werkende Britse expat in Nederland en de werkende Nederlandse expat in het VK te bespreken.

EU-onderdanen versus niet EU-onderdanen

Voor EU-onderdanen geldt vrij verkeer binnen de EU. Zij hebben geen verblijfs- of werkvergunning nodig om in een ander EU-land te mogen verblijven of werken. De eerste 3 maanden mogen EU-onderdanen in een ander EU-land verblijven zonder aan voorwaarden of formaliteiten te voldoen. Na 3 maanden mogen zij alleen rechtmatig in een ander EU-land verblijven als zij voldoendemiddelen hebben om zichzelf en familieleden te onderhouden. Na een rechtmatig verblijf van 5 jaar, krijgt de EU-onderdaan een verblijfsvergunning duurzaam verblijf.

Voor niet EU-onderdanen geldt dat zij alleen in een EU-land mogen verblijven en werken als ze beschikken over een geldige verblijfstitel en werkvergunning. Voor een kort bezoek aan een EU-land voor business doeleinden, kan een short stay visum van maximaal 90 dagen worden verkregen. In Nederland mogen niet EU-onderdanen werken, mits zij beschikken over een tewerkstellingsvergunning of een Europese blauwe kaart of als zij als Kennismigrant zijn toegelaten.

Britse expat in Nederland

Sinds 1 januari 2021 moeten alle Britse expats in Nederland een reguliere verblijfsvergunning voor bepaalde of onbepaalde tijd aanvragen, ook als de Britse expat reeds een permanent verblijfsrecht in de EU heeft. De expats zullen actief worden uitgenodigd om hun aanvraag in te dienen.

Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen Britse expats die tijdens de overgangsperiode naar Nederland zijn gekomen onder het Unierecht en Britse expats die al in Nederland werkzaam waren voor 31 januari 2020.

Nieuwe Britse expats die na de overgangsperiode, dus na 1 januari 2021, naar Nederland komen om te werken, worden aangemerkt als derdelanders (persoon met een andere nationaliteit dan die van één van de EU-lidstaten) en moeten beschikken over een geldige titel om in Nederland te verblijven en te werken. Er geldt voor deze Britse expats wel een verzacht regime, zoals dat ook geldt voor expats uit de Verenigde Staten en Japan. Dit betekent dat zij geen machtiging voorlopig verblijf (inreisvisum) nodig hebben en zijn vrijgesteld van de inburgeringsplicht.

Voor Britse grensarbeiders die in het VK wonen en in Nederland werken (of andersom) geldt dat zij ook na de overgangsperiode op de EU-voorwaarden kunnen blijven werken.

Impact op de arbeidsrechtelijke positie
Op de arbeidsovereenkomst van de Britse expat in Nederland zal vaak het Nederlandse recht van toepassing zijn. In het Nederlandse arbeidsrecht is het Unierecht geïncorporeerd. De rechtspositie van de Britse expat in Nederland zal na de Brexit op dit onderdeel derhalve niet veranderen.

De Nederlandse expat in het Verenigd Koninkrijk

Tot 1 januari 2021 (en ook gedurende de overgangsperiode) stond het Nederlandse expats, evenals alle EU-onderdanen, vrij om te wonen en werken in het VK. Voor niet-EU-onderdanen waren er vier hoofdsoorten visa: seizoenarbeiders, studenten, skilled-workers en high-value immigranten. Om een visum te kunnen krijgen, moest de immigrant voldoen aan diverse eisen.

Nu geldt er een points-based immigratiesysteem dat van toepassing is op zowel EU-onderdanen (behalve Ierse onderdanen) als niet EU-onderdanen. Voor de huidige Nederlandse expats in het VK en de expats die zich daar tijdens de overgangsperiode hebben gevestigd, is dit nieuwe systeem niet relevant.

Nederlandse expats die al in het VK verblijven en werken moeten binnen 6 maanden na 1 januari 2021, dus niet later dan 30 juni 2021, een verblijfsstatus krijgen, 'settled' of 'pre settled'. Voor de 'settled' status moet de expat reeds 5 jaar en tenminste 6 maanden per ieder jaar in het VK zijn verbleven.

Ook Nederlandse expats die tijdens de overgangsperiode in het VK zijn aangekomen, hebben het recht om er te verblijven en te werken en moeten voor 1 juli 2021 de verblijfsstatus 'settled' of 'pre settled' aanvragen.

De Nederlandse expats die na 1 januari 2021 naar het VK komen, vallen automatisch onder het nieuwe points-based immigratiesysteem.

Sociale zekerheid

Voor Britse expats die op 31 december 2020 in Nederland woonden en Nederlandse expats die op 31 december in het VK woonden verandert er in principe niets op het gebied van sociale zekerheid doordat zij onder het terugtrekkingsakkoord vallen. Op hen blijft de Verordening (EG) nr. 883/2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels gewoon gelden, waardoor zij in één EU-lidstaat zijn onderworpen aan de socialezekerheidswetgeving.

Britse Expats die vanaf 1 januari 2021 in Nederland gaan wonen en Nederlandse expats die vanaf 1 januari 2021 naar het VK gaan, vallen niet onder het terugtrekkingsakkoord, maar onder de handels- en samenwerkingsovereenkomst die de EU en het VK hebben afgesproken. Hierin is geregeld dat in veel gevallen de socialezekerheidsrechten beschermd blijven. De Nederlandse overheid bekijkt momenteel samen met de uitvoerders van sociale zekerheid hoe die afspraken verder worden geïmplementeerd. Informatie hierover zal worden gepubliceerd op de websites van de Sociale Verzekeringsbank en het UWV.

Vragen?

Heeft u arbeidsrechtelijke vragen over de Brexit? Neem dan contact op met één van onze experts.