News Update Employment & Pensions

Uit een recent CNV onderzoek blijkt dat een groot deel van de werkende vrouwen in Nederland in meer of mindere mate te maken heeft met seksuele intimidatie op de werkvloer. Dat kan variëren van het maken van seksueel getinte opmerkingen tot fysieke vormen van seksuele intimidatie.

Recent is een aantal initiatieven genomen met als doel effectiever hiertegen op te kunnen treden.

Wetsvoorstel tot wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet in verband met het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon

In 2020 heeft GroenLinks een initiatiefwetsvoorstel gepubliceerd, dat eraan moet bijdragen ongewenst gedrag op de werkvloer terug te dringen en een veilige werkomgeving voor werknemer te creëren. Naar aanleiding van een kritisch advies van de Raad van State is de memorie van toelichting op enige punten verduidelijkt en beter onderbouwd. De behandeling van het wetsvoorstel heeft een periode stilgelegen, maar staat momenteel weer op de agenda van de Tweede Kamer.

Het initiatiefwetsvoorstel regelt dat in de Arbeidsomstandighedenwet wordt bepaald dat iedere werknemer zich tot een vertrouwenspersoon moet kunnen wenden. De werkgever is verplicht om een interne of externe vertrouwenspersoon aan te stellen.

Daarnaast wordt een wettelijke taakomschrijving voor de vertrouwenspersoon voorgesteld en krijgt deze ontslagbescherming die vergelijkbaar is met die van de leden van de ondernemingsraad. De ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging moet onder andere instemmen met de keuze van de vertrouwenspersoon.

Wetsvoorstel seksuele misdrijven

In diverse wetten staat een verbod op seksuele intimidatie in een specifieke context, zoals in de Algemene wet gelijke behandeling en de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen. Ook het Burgerlijk Wetboek kent een verbod op seksuele intimidatie op de werkvloer en op grond van de Arbeidsomstandighedenwet heeft de werkgever een zorgplicht om onder meer seksuele intimidatie op de werkvloer te voorkomen.

Tot nu toe is seksuele intimidatie niet als strafbaar feit opgenomen in het Wetboek van Strafrecht. Het wetboek van Strafrecht kent wel diverse bepalingen waar vormen van seksuele intimidatie onder kunnen vallen, zoals belediging, bedreiging, schennis van de eerbaarheid, hinderlijk volgen en aanranding. Strafrechtelijk optreden hiertegen is niet altijd mogelijk, bijvoorbeeld als het gaat om seksuele toenadering die bestaat uit uitingen die niet beledigend van aard zijn of van gedragingen, zoals aanrakingen, die niet of beperkt inbreuk maken op de lichamelijke en seksuele integriteit van een ander, maar gelet op de aard of inhoud dan wel de context waarin ze worden gedaan wel een intimiderende seksuele benadering kunnen vormen.

Afgelopen 11 oktober heeft de minister van justitie het wetsvoorstel Seksuele misdrijven naar de Tweede Kamer gestuurd. Dit wetsvoorstel verruimt onder andere de mogelijkheden om strafrechtelijk op te treden door seksuele intimidatie, zowel online als offline, als overtreding zelfstandig strafbaar te stellen.

Door seksuele intimidatie in het Wetboek van Strafwet aan te merken als overtreding, wordt de norm aangescherpt dat seksueel intimiderend gedrag in het openbaar, ook als daar niet of in mindere mate een fysieke component aan is verbonden, niet door de beugel kan. Bij normoverschrijding kan strafrechtelijk worden opgetreden tegen dit veelvoorkomende overlast veroorzakende gedrag.

Het streven is om de nieuwe wet in 2024 in werking te laten treden.

Aanstelling Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld

Tot slot is Mariëtte Hamer aangesteld als onafhankelijk Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Haar opdracht is tweeledig, namelijk gevraagd en ongevraagd adviseren over de aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. En het op gang brengen van het maatschappelijk gesprek dat moet leiden tot een cultuurverandering.

In een gezamenlijke brief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de minister van Sociale zaken en Werkgelegenheid, de minister van Justitie en Veiligheid en de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport worden de contouren geschetst voor een nationaal actieplan om seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld daadkrachtig aan te pakken. Mariëtte Hamer adviseert met haar medewerkers bij de totstandkoming en uitvoering van het nationaal actieplan. 

Naar verwachting wordt het nationaal actieplan eind 2022 gepubliceerd door de verantwoordelijke ministers.