Governance

Bestuur en toezicht binnen grote ondernemingen en (semi)publieke instellingen vragen om zorgvuldige afwegingen. Commissarissen bevinden zich vaak in een complexe positie: zij moeten voldoende betrokken zijn bij het bestuur, terwijl zij tegelijkertijd hun onafhankelijke rol moeten behouden. Het vinden van de juiste balans is essentieel, zeker wanneer de druk toeneemt en de belangen groot zijn.
Governance

Marry de Gaay Fortman is een expert op het gebied van bestuur en toezicht binnen grote ondernemingen en (semi) publieke instellingen. “Met name op kritieke momenten is dat een groot spanningsveld”, aldus Marry. “De commissaris mag niet op de stoel van het bestuur gaan zitten, maar moet wel ingrijpen als er evident verkeerde strategisch beslissingen worden genomen die niet in het belang van de vennootschap zijn. Commissarissen zijn immers medeverantwoordelijk voor lange-termijn-waardecreatie. Zij moeten zich onafhankelijk opstellen maar tegelijkertijd ook goed geïnformeerd blijven over alles wat er binnen de onderneming speelt, zeker op het moment dat de vennootschap te maken krijgt met ontwikkelingen die mogelijk een grote impact hebben op de continuïteit.”

Om de kloof tussen het bestuur van een organisatie en de raad van commissarissen te dichten, pleit Marry voor op maat gemaakte governance en bestuursvormen, waarbij commissarissen een actieve rol hebben zodat ze nauw bij het bestuur zijn betrokken, maar tegelijkertijd hun onafhankelijkheid niet verliezen. “Dit stimuleert een intensieve samenwerking tussen alle stakeholders bij het ontwikkelen van de ondernemingsstrategie”, aldus Marry.

Stresstest

Governance brengt in deze tijd voor grote ondernemingen en instellingen belangrijke uitdagingen mee. Het speelveld wordt steeds complexer en internationaler. Aandeelhouders zijn kritischer, het aantal actieve stakeholders groeit, toezichthouders kunnen ingrijpen en regelgeving verandert doorlopend. De posities van bestuurders en toezichthouders kunnen daardoor op onverwachte momenten onder druk komen te staan. Door middel van een stresstest kan op korte termijn duidelijkheid worden verkregen over de bestendigheid van de governance in kritieke situaties.

Marry de Gaay Fortman en Sebastian de Bruijn schreven (samen met Stefan Peij van de Governance Academy) voor de nieuwste editie van het Handboek Corporate Governance (Boom 2022) een hoofdstuk over boardroom dynamics, waarin onder meer wordt ingegaan op deze uitdagingen voor commissarissen.

Marry de Gaay Fortman en David Heems hebben een bijdrage geleverd over de aansprakelijkheidsrisico’s voor commissarissen en toezichthouders in het boek Reputatiemanagement voor commissarissen en toezichthouders van Frank Peters (Boom 2024).

Governance stresstest
Governance stelt ondernemingen voor steeds grotere uitdagingen door complexere regelgeving, kritische aandeelhouders en een groeiend aantal stakeholders. Een stresstest maakt snel zichtbaar hoe goed de structuur standhoudt bij conflicten, overnames, procedures, overheidstoegang of ingrijpende wetswijzigingen zoals de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen.
Intensivering toezicht
In Nederland zijn de rollen en verantwoordelijkheden van bestuurders en commissarissen wettelijk vastgelegd, wat een duidelijke formele scheiding van taken oplevert. Toch blijkt in de praktijk dat effectieve governance verder gaat dan deze kaders.
Reputatie- en crisismanagement op boardroom level
Crisis- en reputatiemanagement is een belangrijk onderdeel van het takenpakket van commissarissen en toezichthouders. Het vestigen en behouden van een sterke reputatie is essentieel voor het opbouwen van vertrouwen bij stakeholders, het aantrekken van talent en het bevorderen van duurzame relaties. Het sluit ook aan bij het belang van omgevingsgerichtheid en het inspelen op maatschappelijke verwachtingen.
Verantwoordelijkheden en verwachtingen bestuurders en commissarissen
Voor ondernemingen met activiteiten in Nederland is het essentieel de juridische kaders en governanceverwachtingen voor bestuurders en commissarissen goed te begrijpen, om te waarborgen dat die rollen en verantwoordelijkheden goed worden ingevuld.

Publicaties

15 juli 2020
15 juli 2020
International Comparative Legal Guide to: Corporate Governance 2020, 13th edition. Global Legal Group.
1 juli 2018
1 juli 2018
Corporate governance vanuit gedragskundig perspectief: boardroom dynamics. Handboek Corporate Governance.
23 november 2019
23 november 2019
Corporate governance in de semipublieke sector. Is een uniforme, principle based Code voor de hele semipublieke sector wenselijk?
This site is registered on wpml.org as a development site. Switch to a production site key to remove this banner.